Triterpenoid saponinler, saponin bileşikleri grubuna ait olan triterpenlerdir . Triterpen glikozitler, doğada en yaygın saponinlerdir. Triterpenlerin bir türü olan terpen 30 karbon atomu ihtiva etmektedir. Triterpenler, otuz karbonlu bir bileşik yapmak için beş karbonlu bir izopren biriminden sitosolik mevalonat yolundan birleştirir. Bazı triterpenler doğada steroidaldir. Kolesterol, fitosteroller ve fitoekdisteroidler triterpenlerdir. Triterpenler, belirli yapılarına bağlı olarak yaklaşık 20 gruba ayrılır. Bazı triterpenoid bileşikleri, çeşitli şeker moleküllerinin triterpen birimine bağlanmasını ifade eden saponin glikozitler olarak bulunur. Bu şekerler bağırsakta bakteriler tarafından parçalanabilir ve bazen aglikonun (triterpen) kan dolaşımına 1 veya hücre zarlarına girmesine izin verir.2
Saponin glikozitler köpürme ile suyun yüzey gerilimini azaltır ve lipitleri parçalar. Genellikle triterpen saponinler, ilk keşfedildikleri bitki cinsine göre adlandırılan ginsenoside veya astragaloside gibi -yan son ekiyle bu şekilde adlandırılır.3
Çöven bitkisi, Gypsophila simonii yerli bir tür olduğu Çankırı ve Türkiye genelinde yaygın olarak dağılmıştır. Bir çalışmada endemik bir bitki olan Gypsophila simonii'nin köklerinden elde edilen olgunlaşmamış saponinlerin kimyasal ve fiziksel özellikleri izole edilmiş ve araştırılmıştır. Saponinlerin asit hidrolizinden geri kazanılan saflaştırılmış aglikonlar, ince bir silis jel tabakası üzerinde ters kromatografi ile ayrılmıştır. Fitokimyasal testler, ham özütlerde terpenoidlerin varlığını göstermiştir.4
| Kimyasal bileşik | Bitki kaynağı |
|---|---|
| Yaygın isim | Latin isim |
| alfa-hederin 5 | çörek otu |
| araloside A | Spikenard |
| astragalosit | huang qi |
| bacoside A | Brahmi |
| cucurbitacin | Bryonia |
| eleutheroside | Sibirya ginsengi |
| ginsenosit | ginseng |
| jimnemik asit | gurmar |
| jipenoit | Jiaogulan |
| 20-hidroksiekdison | maral kökü |
| tinosporosit | Guruchi |
| vitanolide | Ashwagandha |
Orijinal kaynak: triterpenoid saponin. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Attele, Anoja S., Wu, Ji An and Yuan, Chun-Su, 1999. Commentary: Ginseng pharmacology. Multiple constituents and multiple actions. Biochemical Pharmacology, 58, 1685-1693. ↩
Yücekutlu A.N., Bildacı,I., (2008). Determination of Plant Saponins and Some of Gypsophila Species: A review of the literature, Hacettepe J. Biol. & Chem., Volume 36, Issue 2, 129-135. ↩
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page